Tốc độ âm thanh có liên quan mật thiết đến quá trình lắp đặt và cài đặt hệ thống âm thanh. Vậy tốc độ âm thanh là gì? Ứng dụng ra sao và những yếu tố nào ảnh hưởng tới tốc độ này? Các bạn hãy cùng SIV Eco tìm hiểu trong bài viết bên dưới.
1. Tốc độ âm thanh là gì?
Tốc độ âm thanh là đại lượng liên quan đến sóng âm thanh. Đây là đại lượng đo lường có đơn vị tính là m/s (Mét trên giây) hoặc km/h (Kilomet trên giờ). Tốc độ này có giá trị thay đổi tùy theo sóng âm đang truyền qua loại môi trường nào.
2. Tốc độ âm thanh trong từng môi trường
2.1. Tốc độ âm thanh trong môi trường chất rắn
Mật độ của vật liệu rắn là rất lớn nên tốc độ của âm thanh tại đây thường khá cao. Tốc độ ở một số vật liệu thường gặp bao gồm:
- Tốc độ của âm thanh trong bê tông khoảng từ 3000 m/s – 4500 m/s.
- Tốc độ của âm thanh trong gỗ dao động từ 2000 m/s – 4000 m/s.
- Tốc độ của âm thanh trong đá hoặc kim loại thường ở mức 2000 m/s – 6000 m/s.
Tốc độ của âm thanh ở môi trường chất rắn
2.2. Trong môi trường không khí
Trong không khí ở điều kiện tiêu chuẩn với nhiệt độ 00C, tốc độ của âm thanh chỉ vào khoảng 331 m/s. Tốc độ này sẽ tăng lên khi nhiệt độ môi trường tăng với tỉ lệ mỗi độ C tăng 0,6m/s.
Ví dụ: Ở 00C, tốc độ âm thanh là 331 m/s. Vậy trong môi trường không khí 100C, tốc độ của âm thanh sẽ là 337 m/s.
Tìm hiểu tốc độ của âm thanh trong không khí
2.3. Trong môi trường chất lỏng tốc độ âm thanh là bao nhiêu?
Mật độ của chất lỏng cao hơn so với không khí và thấp hơn chất rắn. Tương ứng với tốc âm âm thanh trong môi trường chất lỏng cao hơn môi trường không khí và thấp hơn chất rắn. Ví dụ:
- Tốc độ của âm thanh trong dầu từ 1000 m/s – 2000 m/s.
- Tốc độ của âm thanh trong môi trường nước ở mức 250C khoảng 1480 m/s.
Tốc độ âm thanh trong môi trường chất lỏng
3. Ứng dụng của tốc độ âm thanh
Dựa vào tính chất và đặc điểm nổi bật nên tốc độ của âm thanh được ứng dụng rộng rãi trong cuộc sống. Bao gồm:
3.1. Hệ thống âm thanh
Tốc độ âm thanh được ứng dụng nhiều trong lĩnh vực âm thanh chuyên nghiệp bao gồm:
- Xử lý tín hiệu
Bao gồm điều chỉnh độ trễ âm và chỉnh pha khi loa được lắp đặt ở nhiều vị trí khác nhau. Điều này sẽ giúp tối ưu hóa âm thanh, mang đến những bản nhạc chất lượng cho người nghe.
- Lắp đặt và setup âm thanh
Tùy theo từng tốc độ của âm thanh mà có thể cho tương tác với môi trường khác nhau để tạo ra chất âm như ý muốn. Thông qua đó, người dùng sẽ tính toán và cài đặt được cách mà âm thanh truyền đi trong từng hoàn cảnh cụ thể.
Tốc độ của âm thanh ứng dụng để set up và lắp đặt âm thanh
- Dùng trong thiết bị âm thanh
Ứng dụng của tốc độ âm thanh để sản xuất ra nhiều thiết bị điện tử phục vụ đời sống của con người. Ví dụ như: Thiết bị cảm biến, tai nghe, loa, micro…
3.2. Ứng dụng của tốc độ âm thanh trong đời sống hàng ngày
Trong đời sống hàng ngày của con người, tốc độ âm thanh được ứng dụng khá phổ biến. Cụ thể:
- Ứng dụng trong y tế: Giúp phát hiện được vị trí chính xác các bộ phận bên trong cơ thể con người. Ví dụ: Siêu âm thai nhi, siêu âm phát hiện bất thường trong gan, thận,…
- Ứng dụng để xác định vị trí và khoảng cách: Dựa vào tốc độ của âm thanh, có thể xác định được vị trí cụ thể của đối tượng cần tìm và tính toán được khoảng cách đến nguồn phát âm thanh.
Ngoài ra, tốc độ của âm thanh vẫn đang được nghiên cứu để ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Đây là thông số kỹ thuật quan trọng và công cụ mạnh mẽ giúp ích rất nhiều trong cuộc sống của con người trong thời đại mới.
4. Tốc độ âm thanh bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nào?
4.1. Nhiệt độ
Sự thay đổi của nhiệt độ tỉ lệ thuận với tốc độ của âm thanh. Tốc độ giảm chứng tỏ nhiệt độ đang giảm và ngược lại, tốc độ âm thanh tăng khi nhiệt độ đang có chiều hướng đi lên. Nguyên nhân là do các phân tử trong không khí có sự linh hoạt khi nhiệt độ tăng cao. Từ đó giúp cho âm thanh truyền đi được xa và nhanh hơn bình thường.
4.2. Áp suất không khí
Áp suất không khí có tỉ lệ thuận với sự tăng hoặc giảm vận tốc của âm thanh. Vận tốc tăng nếu áp suất tăng và ngược lại. Ngoài ra, nơi nào có áp suất càng cao thì mật độ không khí tăng, dẫn đến tốc độ của âm thanh tăng lên.
Tốc độ âm thanh bị ảnh hưởng bởi áp suất không khí
4.3. Mật độ môi trường
Mật độ môi trường càng cao thì tỉ lệ thuận với tốc độ truyền âm thanh. Trong đó, mật độ của chất rắn cao nhất tương ứng với tốc độ truyền âm nhanh. Ngược lại, chất khí có mật độ thấp nhất nên tốc độ truyền âm cũng thấp.
Tốc độ âm thanh có vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Dựa vào đó, con người có thể ứng dụng để sản xuất các thiết bị âm thanh và thiết bị y tế phục vụ nhu cầu chăm sóc sức khỏe cá nhân. Hy vọng những chia sẻ của SIV Eco sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về khái niệm này. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, các bạn hãy liên hệ tới số hotline để được hỗ trợ.