Sóng vô tuyến là gì? Các loại sóng và ứng dụng trong cuộc sống

1. Thông tin cơ bản về sóng vô tuyến

Trước khi tìm hiểu rõ về sóng vô tuyến, bạn cần nắm rõ thông tin cơ bản về khái niệm và nguyên lý tạo ra loại sóng này. Cụ thể:

1.1. Khái niệm

Sóng vô tuyến là sóng điện từ với các bước sóng khác nhau, dài hơn sóng hồng ngoại. Tương tự sóng trên mặt hồ, loại sóng này là một loạt các đỉnh và đáy lặp đi lặp lại. Toàn bộ mô hình của sóng được gọi là chu kỳ với bước sóng là quãng đường khi sóng đi hết một chu kỳ.

Tần số sóng vô tuyến chính là số lần sóng lặp lại trong một giây, được đo bằng đơn vị Hertz (Hz). Phạm vi của phổ vô tuyến có thể là 3 Kilohertz ~ 300 Gigahertz (1 GHz = 1.000.000.000 Hz).

Phổ điện từ được chia làm 7 vùng theo thứ tự giảm bước sóng, tăng năng lượng của tần số. Sóng vô tuyến chính là loại sóng có bước sóng dài nhất trong số các loại sóng điện từ. 

Khái niệm cơ bản về sóng vô tuyến

1.2. Nguyên lý hoạt động

Sóng vô tuyến được tạo ra khi điện tích tăng nhanh, vì các điện tích liên tục tăng tốc và va đập khi do chuyển động. Do đó, các vật liệu, vật dụng đều phát ra bước sóng như một đặc điểm bức xạ nhiệt. 

Ngoài ra, sóng vô tuyến cũng có thể được tạo ra bằng máy phát và được thu bởi các nhà thu sóng vô tuyến. Ăng-ten cho phép máy phát gửi năng lượng vào không gian và thu nhập năng lượng. Máy phát và máy thu sóng vô tuyến được thiết kế để có thể hoạt động trên một dải tần số giới hạn.

1.3. Vận tốc và bước sóng

Sóng vô tuyến truyền cực nhanh với vận tốc ánh sáng trong môi trường chân không. Khi di chuyển, nếu sóng bị va đập vào các vật thể xung quanh, nó sẽ đi chậm lại, điều này phụ thuộc vào độ từ thẩm và hằng số điện nuôi của môi trường.

Bước sóng của sóng vô tuyến là khoảng cách từ đỉnh sóng này tới đỉnh sóng kế tiếp và tỷ lệ nghịch tần số. Trong môi trường chân không, V = 299.792.458 m/s, tần số là 1 Hz, tạo ra tín hiệu nhận biết 1 Megahertz và sóng vô tuyến có bước sóng lamda ~ 299m.

Sóng vô tuyến có vận tốc rất nhanh

2. Sóng vô tuyến có mấy loại?

Hiện nay, có 4 loại sóng vô tuyến được phân loại bao gồm:

Sóng vô tuyến được chia thành 4 loại khác nhau

3. Sóng vô tuyến ứng dụng thế nào?

Sóng vô tuyến được phát hiện bởi nhà vậy lý J.C.Maxwell người Scotland. Sau đó, nhà vật lý Heinrich người Đức đã áp dụng lý thuyết sóng vô tuyến của J.C.Maxwell để sản xuất và thu sóng vô tuyến từ năm 1886. Có thể điểm qua các ứng dụng của loại sóng này trong đời sống hiện nay sau đây.

• Phát thanh: Tín hiệu âm thanh được điều chế nhờ các kỹ thuật điều chế biên độ và điều chế tần số. Sau đó, tín hiệu được mã hóa và truyền vào không khí nhờ sự trợ giúp của máy phát sóng. 
• Mạng di động: Sóng vô tuyến có thể xuyên qua các vật liệu cứng nên được ứng dụng trong ngành truyền thống để thiết lập liên kết di động và trao đổi thông tin. 
• Radar: Người ta sử dụng loại sóng này để tìm kiếm và phát hiện vị trí của các chướng ngại vật nhờ khả năng bật lại khi va chạm các vật cản trong không khí. 
• Đài thiên văn: Sóng vô tuyến giúp mang đến những cái nhìn rõ ràng, chính xác về hành tinh, sao chổi hoặc các thiên thể khác.
• Truyền thông vệ tinh: Thông tin có thể được truyền đi ở khoảng cách lớn với sự trợ giúp phát sóng vô tuyến qua vệ tinh. 
• Đồ chơi điều khiển từ xa: Máy thu, phát sẽ được lắp đặt trong đồ chơi và điều khiển, cho phép vật di chuyển từ xa.
• Khám chữa bệnh: Sóng vô tuyến được ứng dụng phổ biến trong y tế và chăm sóc sức khỏe như chụp cộng hưởng từ, phẫu thuật.

Ứng dụng đa dạng của sóng vô tuyến trong đời sống

Trên đây là những thông tin cơ bản về sóng vô tuyến giúp bạn mở rộng kiến thức vật lý. Hãy theo dõi Nuoccongnghiep.com để cập nhật thêm nhiều bài viết thú vị mỗi ngày nhé.