Ricin là gì? Dấu hiệu khi bị ngộ độc Ricin và cách xử lý

1. Ricin là gì?

Ricin là hoạt chất được tìm thấy trong tự nhiên từ hạt của cây thầu dầu. Đây là loài cây có nguồn gốc từ Đông Phi, nằm trong họ Đại kích (Euphorbiaceae).

Quá trình chiết xuất chất độc Ricin của cây thầu dầu có thể tạo ra hoạt chất dưới dạng sương, dạng viên hay dạng bột tùy theo từng quy trình nhất định. Trong đó, tình trạng ngộ độc của chất này phụ thuộc rất nhiều vào độ tinh khiết. Nếu Ricin được chiết xuất với kỹ thuật cao thì khả năng gây độc tính càng cao.

Chất độc này ít khi gây hại khi hít qua đường hô hấp. Bởi quá trình chuyển đổi vật lý để gây độc dưới dạng này của chúng khá phức tạp.

Ricin là hoạt chất được chiết xuất từ hạt của cây thầu dầu

Trong danh mục chất gây độc, Ricin có thể giết chết người nếu sử dụng với một lượng rất nhỏ, cỡ bằng đầu tăm. Độc chất này không gây hại nhanh mà có thể khiến con người tử vong sau 24 – 72h.

2. Nguy cơ về sức khỏe khi tiếp xúc với Ricin

Nguy cơ về sức khỏe khi tiếp xúc với Ricin không chủ ý sẽ không đáng ngại (trừ trường hợp không may ăn phải hạt thầu dầu). Tuy nhiên, với ý định đầu độc con người bằng Ricin có thể được sử dụng theo nhiều cách, bao gồm: Uống nước, thực phẩm, không khí,…

Đối với vấn đề ngộ độc do Ricin, chúng không có khả năng lây nhiễm từ người này qua người khác theo hình thức tiếp xúc thông thường. Khả năng lây nhiễm cao hơn nếu tiếp xúc với quần áo, cơ thể của người có hoạt chất này.

3. Dấu hiệu và triệu chứng khi bị nhiễm độc Ricin

Khi hấp thu Ricin chất độc, quá trình tế bào của cơ thể tạo ra Protein cần thiết không thực hiện được. Khi tế bào không được bổ sung Protein sẽ mất dần sức sống và chết đi. Sau thời gian ngắn, toàn bộ cơ thể sẽ bị ảnh hưởng dẫn đến tử vong.

Tùy theo liệu chất Ricin mà cơ thể hấp thu theo đường nuốt, hít, tiêm chích mà dấu hiệu ngộ độc sẽ có sự khác nhau. Bao gồm:

3.1. Dấu hiệu nhiễm độc qua đường tiêu hóa

Khi uống phải ricin thường có các biểu hiện ban đầu là đau bụng, ói mửa và buồn nôn. Vấn đề về tiêu hóa thường diễn ra rầm rộ trong khoảng từ 6 -12 giờ đồng hồ. Sau đó từ 12 – 24 giờ, tình trạng mất nước trầm trọng làm ảnh hưởng đến chức năng của gan, thận.

Đau bụng, ói mửa là triệu chứng khi bị tiêm Ricin

3.2. Dấu hiệu khi hít Ricin

Các triệu chứng về hô hấp có thể xuất hiện sau khi hít phải Ricin từ 4 – 6 giờ. Điển hình như: Thở ngắn, khó thở, ho, tức ngực.

Sau 24 giờ thì thì dấu hiệu thường nghiêm trọng, thậm chí là nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng con người. Với các biểu hiện tồi tệ liên quan đến đường hô hấp như: Thở khò khè, khó thở, tràn dịch màng phổi. Nếu không được xử trí kịp thời có thể gây suy hô hấp và tử vong. Tùy theo liều lượng và đường tiếp xúc mà thời gian gây tử vong có thể dài ngắn khác nhau.

Thở ngắn, khó thở là triệu chứng khi hít phải Ricin

4. Xử lý khi tiếp xúc với Ricin

Khi chẳng may ở trong môi trường làm việc có Ricin bị phát tán, cần rời khỏi và đến khu vực không khí trong lành. Cởi bỏ quần áo và tắm rửa dưới vòi nước chảy cùng xà phòng càng nhanh càng tốt.

Sau đó hãy đến cơ sở y tế trong thời gian sớm nhất để được hỗ trợ ngay. Với chất độc Ricin, khi được xử trí và điều trị sớm thì tiên lượng tốt và đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Nếu chậm trễ đến bệnh viện khi chất độc đã gây nên những biểu hiện trầm trọng thì khả năng chữa khỏi thấp và tiên lượng tử vong cao. Vì thế, những ai làm việc trong môi trường có Ricin cần đặc biệt chú ý giảm thiểu nguy hiểm tiềm ẩn để đảm bảo an toàn cho bản thân.

5. Điều trị khi bị ngộ độc Ricin

Hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị chất độc Ricin. Do đó, cần chủ động không tiếp xúc với chiết xuất Ricin từ hạt thầu dầu. Nếu chẳng may tiếp xúc với chúng, cần loại bỏ ra khỏi cơ thể càng sớm càng tốt.

Người bệnh cần được chăm sóc và điều trị y tế tích cực ngay sau khi tiếp xúc để giảm thiểu nguy hiểm của chất độc với cơ thể. Tùy thuộc vào cách ngộ độc theo đường nào mà quá trình chăm sóc y tế sẽ được áp dụng phù hợp.

Khi bị ngộ độc Ricin cần được điều trị càng sớm càng tốt

Thông thường là các biện pháp chăm sóc, điều trị như: Truyền nước biển, giúp nạn nhân thở và ổn định đường hô hấp. Trường hợp mới uống phải Ricin, có thể điều trị bằng các loại thuốc huyết áp thấp, động kinh và dùng than hoạt tính sục rửa dạ dày. Khi chẳng may để độc chất bắn vào mắt, rửa sạch bằng nước muối sinh lý nhiều lần.

Ricin là chất kịch độc nguy hiểm đến sự an toàn về sức khỏe và tính mạng con người. Nên cần có những biện pháp bảo vệ sức khỏe khi làm việc trong môi trường có ricin cũng như xử lý kịp thời nếu chẳng may nuốt hay hít phải chất độc này