Nước lợ – Khái niệm, nguồn gốc hình thành và ảnh hưởng

Nước lợ là nước gì?

Nước lợ là gì? Nước lợ là loại nước có độ mặn nằm giữa nước biển và nước ngọt. Điều này xảy ra khi nước mặt hoặc nước ngầm kết hợp với nước biển, thường ở “tầng chứa nước hóa thạch” sâu dưới đất, nơi muối hòa tan từ các mỏ khoáng kết tủa theo thời gian.

Nước lợ là loại nước có độ mặn nằm giữa nước biển và nước ngọt

Trong nước lợ, tổng lượng muối hòa tan thường dao động từ 1 đến 10 gram trên mỗi lít. Đây là một trạng thái trung gian giữa nước ngọt và nước mặn, thường được tạo ra thông qua quá trình pha trộn của hai loại nước này.

Quá trình hình thành nước lợ

Nước lợ thường xuất hiện ở các cửa sông, có thể do việc kết hợp giữa nước biển và nước ngọt từ tầng nước mặt hoặc nước ngầm. Đặc biệt là ở những khu vực gần với cửa sông. Tuy nhiên, cũng có một số hoạt động của con người có thể tạo ra nước lợ, như xây dựng đê điều và ảnh hưởng của lũ lụt ở vùng đầm lầy ven biển.

Nước lợ cũng có thể được hình thành từ các nguồn khác như:

• Khoáng chất tự nhiên trong đá khi nước chảy qua đá vào sông, hồ, suối hoặc qua các tầng chứa nước.
• Nước từ các suối muối tự nhiên đổ vào sông, hồ và suối.
• Phân bón từ ruộng nông nghiệp có thể thoát ra sông, hồ, suối và các tầng chứa nước.
• Sử dụng hóa chất xử lý như clo để làm cho nước an toàn hơn cho con người.
• Hệ thống xử lý nước tại nhà, bao gồm thiết bị làm mềm nước hoặc xử lý nước để giảm độ cứng.

Quá trình hình thành nước lợ

Nước lợ có sử dụng để uống được không?

Trong nước lợ, hàm lượng muối cao hơn so với nước ngọt thông thường. Khi tiêu thụ nước lợ, tế bào trong cơ thể sẽ mất nước và co lại, dẫn đến thiếu hụt nước và teo tế bào. Sức đề kháng của cơ thể giảm, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và vi rút xâm nhập, gây ra các vấn đề về đường tiêu hóa.

Nước lợ có độ mặn bao nhiêu? Để xác định độ mặn của nước, có thể sử dụng phương pháp đo tổng chất rắn hòa tan (TDS) thông qua bay hơi và cân, hoặc dùng thử nghiệm đo dẫn điện (EC) tiện lợi nhưng không chính xác bằng cách đo mức độ dòng điện đi qua nước.

Muối trong nước lợ không chỉ là natri clorua mà còn bao gồm các hợp chất khác như natri, kali, canxi, magie, clorua, sunfat, cacbonat, cacbonat, nitrat.

Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) xác định độ mặn của nước mà không có chỉ định cụ thể cho nước lợ:

• Nước ngọt: dưới 1.000 ppm
• Nước hơi mặn: 1.000 đến 3.000 ppm
• Nước mặn vừa phải: 3.000 đến 10.000 ppm
• Nước mặn cao: 10.000 đến 35.000 ppm

Động vật sống ở nước lợ

Có rất nhiều loại động vật chủ yếu là thủy hải sản sống được trong điều kiện nước nợ. Trong đó có thể kể đến một số loại phổ biến tại Việt Nam như: 

Các loại cá nước lợ

• Cá Bớp: Loài cá lớn, phổ biến ở vùng biển nhiệt đới.
• Cá Chẽm: Sống được ở cả nước mặn và nước ngọt, có kích thước trung bình.
• Cá Mú: Phân bố từ vịnh Bắc Bộ đến vịnh Thái Lan, thích sống ở độ sâu khoảng 10-30m.
• Cá Nâu: Thường được ưa thích vì thịt ngon và giàu dinh dưỡng, nhưng cần chú ý đến phần gai nhọn có thể độc.
• Cá Dìa: Loài cá sống bầy đàn, ưa môi trường biển nhiệt đới.
• Cá Đối: Sống ở vùng nước mặn và nước lợ, có thể dài đến 90cm.
• Cá Bè: Có giá trị kinh tế, thường xuất hiện ở các vùng biển nhiệt đới và cận nhiệt đới.
• Tôm: Các loại tôm thẻ, tôm càng xanh,… 
• Cá Chim Vây Vàng: Thường được nuôi ở vùng nước ven bờ và trong ao nước mặn.
• Cá Măng: Phân bố ở vùng biển ấm của Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, có thịt thơm ngon và giàu dinh dưỡng.

Nước lợ ảnh hưởng như thế nào?

Nước lợ ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và đời sống con người:

Ảnh hưởng của nước lợ đến sức khỏe và đời sống con người

• Sử dụng nước lợ để uống có thể suy giảm sức đề kháng, tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường ruột, suy gan, thận và gây ra các vấn đề về da như viêm da, mụn nhọt.
• Uống nước lợ cũng có thể gây ra tình trạng tăng huyết áp ở người trưởng thành, đặc biệt là phụ nữ.
• Nước lợ cũng gây ra gỉ sét và ăn mòn đồ đạc, đặc biệt là các thiết bị làm bằng kim loại như ống dẫn nước, ấm nước, xoong nồi, bình nóng lạnh.

Ảnh hưởng của nước lợ đến nông nghiệp

Ngoài ra, nước nhiễm mặn cũng ảnh hưởng lớn đến hoạt động nông nghiệp và công nghiệp:

• Nồng độ muối cao gây nguy hiểm cho môi trường, làm cạn cằn đất đai, gây mất mùa và không thể trồng trọt được, ảnh hưởng tiêu cực tới nền kinh tế rộng lớn hơn.
• Đối với các ngành công nghiệp sử dụng nồi hơi, nước nhiễm mặn có thể phá hủy và gây nổ lò hơi, ăn mòn máy móc và cơ sở hạ tầng như hàng rào và cầu đường.
• Nước nhiễm mặn cũng có thể gây suy giảm đa dạng sinh học do sự thống trị của các loài chịu mặn và làm suy giảm năng suất cây trồng.

Nuoccongnghiep.com vừa chia sẻ các thông tin liên quan đến nước lợ đến các bạn qua bài viết. Vùng nước lợ rộng nhất Việt Nam nằm ở các tỉnh phía Tây Nam nơi có các cửa sông và biển gần nhau.