Nền tảng số là gì? Thuận lợi và thách thức mang lại cho doanh nghiệp

“Nền tảng số là gì?” là thắc mắc chung của nhiều người trong thời đại mà nền tảng số phát triển mạnh mẽ và dần trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống. Nền tảng số hiện nay có mặt ở nhiều lĩnh vực để phục vụ cho những nhu cầu và mục đích đa dạng của người dùng.

Trước sự lớn mạnh của công nghệ thông tin, nền tảng số cũng ngày càng phát triển trong những năm vừa qua và là một phần không thể thiếu trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống. Dù được dùng rất phổ biến nhưng không phải ai cũng biết nền tảng số là gì và có những đặc điểm ra sao. Cùng theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu xem nền tảng số là gì nhé!

Nền tảng số là gì?

Nền tảng số (hay digital platform) là hệ thống kỹ thuật số hay những mô hình kinh doanh với công nghệ số. Với nền tảng số, người dùng có thể thực hiện những hoạt động trực tuyến như chia sẻ các thông tin hay tương tác và giao dịch với người khác. Nền tảng số thường được xây dựng trên cơ sở hạ tầng mạng, bao gồm phần mềm, phần cứng và dịch vụ trực tuyến.

Nền tảng số là yếu tố mang đến nhiều thay đổi trong cách hoạt động của nhiều doanh nghiệp và nhiều mặt trong cuộc sống, từ cách mọi người làm việc, cập nhật thông tin hay kết nối với nhau. Có thể nói, sự phát triển của các nền tảng số đã và đang mang lại vô vàn cơ hội mới cho không chỉ doanh nghiệp mà còn cả những cá nhân để có thể tận dụng tối đa sức mạnh của công nghệ số trong nhiều lĩnh vực cuộc sống.

Đặc điểm của nền tảng số

Để có thể hiểu rõ nhất nền tảng số là gì thì đương nhiên ta sẽ không thể bỏ qua những đặc điểm của nền tảng số. Hãy cùng xem các đặc điểm của nền tảng số là gì!

Tính nền tảng (Foundational)

Nền tảng số được xem như căn cứ để tạo dựng công cụ cũng như dịch vụ số, giúp định hình và phát triển các dự án, mang lại khả năng xây dựng nên các dịch vụ số chất lượng cao. Nền tảng số mang tính cụ thể và không ngừng cải thiện, phát triển và còn có khả năng thay đổi phù hợp với từng dự án.

Sử dụng nội bộ (Internal use)

Nền tảng số thường được sử dụng bởi nội bộ và sở hữu những tính năng cụ thể giúp giải quyết nhiều quy trình nội bộ của tổ chức, giúp đáp ứng cho những nhu cầu phát triển cụ thể của tổ chức, chứ không được bán cho khách hàng như một hàng hóa mang tính thương mại.

Tính tùy chỉnh (Customisation)

Mỗi một nền tảng số thường được các tổ chức xây dựng để phục vụ cho một mục tiêu, dự án hay tệp khách hàng cụ thể. Vì thế, nền tảng số thường sẽ sở hữu các công cụ riêng biệt để hoàn thành mục tiêu chính và không dễ chuyển sang những dự án khác. Dù vậy, người dùng hoàn toàn có thể xây dựng một nền tảng số khác dựa trên các thành phần cơ bản đã có.

Phản hồi mang tính hai chiều (Bi-directional feedback)

Giá trị mà một nền tảng số mang lại nằm ở khả năng giải quyết những vấn đề hay khả năng đáp ứng được nhu cầu người dùng của nền tảng số đó. Trong quá trình này, phản hồi đến từ người phát triển và cả người dùng là hai yếu tố cần thiết để một nền tảng số hoạt động hiệu quả nhất. Phản hồi hai chiều này sẽ làm cho nền tảng được hoàn thiện theo thời gian và phục vụ người dùng tốt hơn trong tương lai.

Một số loại nền tảng số phổ biến

Với sự phát triển mạnh của nền tảng số như hiện nay, có nhiều loại nền tảng số được tạo ra để phục vụ cho đa dạng những mục tiêu hay lĩnh vực. Cùng tham khảo một số loại phổ biến của nền tảng số là gì nào!

Nền tảng thương mại điện tử

Các nền tảng thương mại điện tử như Lazada, Shopee, TikTok Shop,… chắc hẳn đã không còn xa lạ với nhiều người dùng Việt Nam. Đây là những nền tảng số phục vụ doanh nghiệp bán hàng và phục vụ người tiêu dùng mua sắm trực tuyến, đồng thời phục vụ quá trình thực hiện giao dịch trực tuyến giữa người bán và người mua.

Trước tốc độ hoạt động nhanh chóng của xã hội hiện đại, xu hướng dùng các nền tảng thương mại điện tử này cũng ngày càng phổ biến. Theo báo cáo Thương mại điện tử Việt Nam năm 2023: “Doanh thu thương mại điện tử bán lẻ (B2C) năm 2022 đạt 16,4 tỷ USD, chiếm 7,5% tổng doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng của cả nước”.

Nền tảng mạng xã hội

Một loại nền tảng số cực kỳ phổ biến nữa mà chúng ta không thể không nhắc đến chính là các nền tảng mạng xã hội. Những mạng xã hội được sử dụng phổ biến như Facebook, Instagram, X (Twitter) hay TikTok là những nền tảng số mà người dùng có thể chia sẻ thông tin, tương tác trực tuyến với mọi người để xây dựng những mối quan hệ trực tuyến.

Hiện nay, ngày càng có nhiều người lựa chọn sử dụng các nền tảng mạng xã hội để cập nhật các thông tin mới nhất, giải trí, cũng như liên lạc cùng bạn bè, người thân. Theo thống kê của DataReportal, tính đến hết tháng 5/2023, Facebook có 2,99 tỷ người dùng toàn cầu và Việt Nam đứng ở vị trí thứ 7 trong top 10 quốc gia sở hữu lượng người dùng nền tảng Facebook nhiều nhất thế giới với 66,2 triệu người dùng. Cũng theo thống kê này, lượng người dùng TikTok đã đạt hơn 1,1 tỷ người dùng có độ tuổi trên 18 tuổi và Việt Nam là quốc gia đứng thứ 6 trong top 10 quốc gia có lượng người dùng TikTok nhiều nhất với 50,6 triệu người.

Một số nền tảng số khác

Bên cạnh một số nền tảng số được dùng khá phổ biến đã nhắc đến phía trên thì còn có nhiều nền tảng số khác thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau có thể kể đến như:

Nền tảng quản lý quan hệ khách hàng (CRM): Một số nền tảng CRM như Salesforce, HubSpot hay Zoho CRM là các nền tảng được nhiều doanh nghiệp lựa chọn để hỗ trợ quá trình quản lý dữ liệu và tương tác cùng khách hàng.

Nền tảng đánh giá năng lực nhân sự: Đây là hệ thống hay phần mềm được các tổ chức và doanh nghiệp sử dụng để hỗ trợ đánh giá và quản lý năng lực của nhân sự. Những nền tảng này sử dụng nhiều công cụ để đo lường và đánh giá kỹ năng, kiến thức cùng kinh nghiệm của nhân sự, đồng thời quản lý các thông tin liên quan đến nhân lực của tổ chức.

Nền tảng dịch vụ đám mây: Những dịch vụ đám mây như AWS (Amazon Web Services), Microsoft Azure hay Google Cloud Platform là những nền tảng số giúp cung cấp dịch vụ đám mây, gồm các tính năng lưu trữ, tính toán cùng xử lý dữ liệu.

Nền tảng công nghiệp 4.0: Một loại nền tảng số nữa cũng được dùng khá phổ biến chính là những nền tảng số dùng trong lĩnh vực công nghiệp. Một số thuật ngữ quen thuộc có thể kể đến là IoT (Internet of Things) hay AI (Artificial Intelligence) được dùng cho mục đích tự động hóa và tối ưu hóa các quy trình sản xuất và vận hành.

Nền tảng giáo dục trực tuyến: Trong thời đại giáo dục từ xa ngày càng được ưa chuộng thì các nền tảng giáo dục trực tuyến cũng dần được dùng phổ biến. Coursera, edX hay Moodle chính là những nền tảng số cung cấp cho người dùng nhiều khóa học trực tuyến hữu ích cùng hệ thống giáo dục từ xa được nhiều người lựa chọn.

Nền tảng streaming: Các nền tảng số cũng được sử dụng nhiều cho mục đích giải trí của người dùng. Các nền tảng Netflix, Spotify hay YouTube là những ví dụ cụ thể cho nền tảng số streaming cho phép người dùng xem phim, nghe nhạc, hay xem các nội dung thú vị trực tuyến.

Nền tảng tài chính và tiền điện tử: Nhu cầu thực hiện các giao dịch tài chính một cách nhanh gọn tăng cao cũng kéo theo sự phát triển của nhiều nền tảng tài chính và tiền điện tử. Những nền tảng như PayPal, Bitcoin hay Ethereum là những nền tảng cung cấp dịch vụ tài chính trực tuyến hay tiền điện tử cho người dùng hiện đại.

Lợi ích của nền tảng số là gì?

Sau khi đã biết được nền tảng số là gì thì chắc hẳn ta cũng thấy được nền tảng số là một sự phát triển rất tiềm năng và có khả năng mang lại nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp trong quá trình phát triển. Không những giúp tăng cường khả năng tiếp cận khách hàng của doanh nghiệp, mà nền tảng số còn giúp nâng cao hiệu quả kinh doanh. Hãy cùng điểm qua những lợi ích cụ thể mà nền tảng số mang lại cho doanh nghiệp.

• Tiết kiệm chi phí nhân sự và trang thiết bị cho doanh nghiệp.
• Tối ưu hóa quy trình kinh doanh, tiết kiệm thời gian và cải thiện hiệu quả kinh doanh.
• Nâng cao trải nghiệm khách hàng bằng những thông tin chính xác và nhanh chóng.
• Nâng cao tính linh hoạt và sự tiện lợi trong quá trình quản lý và điều hành của doanh nghiệp.
• Tăng sự đồng bộ và tốc độ truyền tải thông tin.
• Giảm thiểu những sai sót cũng như rủi ro khi sản xuất kinh doanh.
• Nâng cao tính bảo mật và an toàn cho thông tin doanh nghiệp.

Thách thức của nền tảng số là gì?

Bên cạnh nhiều lợi ích, việc triển khai nền tảng số cũng có thể mở ra nhiều thách thức cho doanh nghiệp. Vậy những thách thức mà doanh nghiệp có thể sẽ gặp phải khi triển khai nền tảng số là gì? 

• Quy trình triển khai nền tảng số có thể sẽ phức tạp và cần nhiều chi phí đầu tư vào cơ sở hạ tầng, phần mềm hay đào tạo nhân sự.
• Việc triển khai một nền tảng số hoàn toàn mới có thể không nhận được sự đồng thuận từ tập thể nhân viên nên doanh nghiệp sẽ cần thuyết phục nhân viên và đào tạo nhân viên để sử dụng nền tảng số mới.
• Khả năng bắt kịp với sự thay đổi mang lại bởi việc triển khai nền tảng số của mỗi nhân viên có thể sẽ không đồng đều, làm tạo ra khoảng cách trong nội bộ doanh nghiệp.
• Cần có chiến lược, tầm nhìn đúng đắn và mục tiêu kinh doanh rõ ràng để có thể triển khai nền tảng số.
• Vì nền tảng số có thể có nhiều dữ liệu quan trọng nên doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với thách thức của việc bảo mật, cần lập ra biện pháp bảo mật dữ liệu sao cho chặt chẽ để tránh bị tấn công.

Xu hướng phát triển của nền tảng số tại Việt Nam

Các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay đang ngày càng đẩy mạnh áp dụng các nền tảng số, tập trung phát triển vào những yếu tố như sau:

• Phát triển nền tảng số phục vụ giáo dục và đào tạo, gồm hệ thống bài giảng, tài liệu tham khảo và các nền tảng tự học.
• Đảm bảo nguồn nhân lực đủ kiến thức và kỹ năng để phát triển và quản lý nền tảng số.
• Kết hợp công nghệ và doanh nghiệp khi phát triển nền tảng số cho giáo dục. 
• Phát triển các nền tảng thương mại điện tử của Việt Nam để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong kinh doanh.

Tạm kết

Trên đây là giải đáp cho thắc mắc “Nền tảng số là gì?” cũng như điểm qua một số lợi ích và thách thức mà nền tảng số mang lại cho các doanh nghiệp hiện nay. Có thể thấy, nền tảng số dần trở thành một phần không thể thiếu trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống hiện nay. Tuy nhiên, để sử dụng nền tảng số hiệu quả, bạn cũng nên cập nhật kiến thức công nghệ cũng như hệ thống số liên tục.