Hô hấp kị khí còn được biết đến với cách gọi khác là hô hấp yếm khí. Đây là quá trình hô hấp mà không sử dụng đến oxi như thông thường. Chính vì đặc điểm này, nó khiến quá trình hô hấp có nhiều đặc điểm, vai trò riêng. Trong bài viết này, hãy cùng với SIV Eco tìm hiểu chi tiết hơn về hô hấp kị khí nhé.
1. Tìm hiểu chi tiết hô hấp kị khí là gì?
Hiểu một cách đơn giản, đây là quá trình phân giải cacbohidrat để thu được năng lượng cho tế bào, chấp nhận electron cuối cùng của chuỗi truyền electron là một phân tử vô cơ chứ không phải oxi phân tử.
Hô hấp kị khí là quá trình quan trọng, có ảnh hưởng tới nhiều sinh vật và hệ sinh thái
Những chất nhận electron cuối cùng này có khả năng khử kém hơn khi so sánh với cacbonic. Có nghĩa là năng lượng được sản sinh ra trên mỗi phân tử bị oxi hóa trong quá trình này lại ít hơn. Chính vì vậy, ta có thể nói rằng hô hấp yếm khí kém hiệu quả hơn khi so sánh với hiệu quả của hô hấp hiếu khí.
2. Nguyên liệu của hô hấp yếm khí là gì?
Nguyên liệu được các tế bào sử dụng trong quá trình hô hấp kị khí là đường đơn. Sau khi trải qua quá trình đường phân và cho ra sản phẩm của hô hấp kị khí cuối cùng chính là ATP. Từ đó, tạo năng lượng hoạt động cho tế bào.
3. Hô hấp kị khí xảy ra ở đâu?
Hô hấp kị khí ở thực vật sẽ xảy ra ở môi trường không có oxi, tại màng sinh chất của các sinh vật nhân thực – tức những tế bào không có bào quan ti thể.
Quá trình hô hấp yếm khí có thể xảy ra trong rất nhiều môi trường khác nhau. Như nước ngọt, nước mặn, nước lợ, tầng ngậm nước ngầm, đất, bề mặt sâu của biển cả hay màng sinh học.
Hô hấp yếm khí thường được sử dụng bởi các vi khuẩn, cổ khuẩn có đời sống đặc biệt ở trong môi trường thiếu oxy. Nhiều sinh vật yếm khí được phân chia thành dạng yếm khí bắt buộc, chúng chỉ có thể hô hấp được với các hợp chất yếm khí. Thậm chí, những sinh vật này có thể chết nếu như có sự hiện diện của oxi trong môi trường hô hấp của chúng.
4. Tìm hiểu ý nghĩa của hô hấp kị khí
Dưới đây, hãy cùng tìm hiểu chi tiết về ý nghĩa của hô hấp kị khí đối với hệ sinh thái nhé.
Quá trình hô hấp yếm khí là một phần cực quan trọng của chu trình nitơ, sắt, lưu huỳnh, cacbon trên trái đất của chúng ta. Điều đó thực hiện thông qua quá trình giảm các oxi hóa của nitơ, cacbon, lưu huỳnh thành các hợp chất khử nhiều hơn nữa. Chu trình hóa sinh của những hợp chất này phụ thuộc và quá trình hô hấp kị khí. Và nó ảnh hưởng đến chu trình cacbon, hiện tượng nóng lên toàn cầu trong thời gian qua.
Hô hấp kị khí có ảnh hưởng rất nhiều đến hệ sinh thái
Để hiểu hơn về tầm quan trọng của hô hấp yếm khí, bạn có thể tìm hiểu về việc sử dụng nitrat làm chất nhận điện tử cuối trong phản ứng hô hấp, hoặc khử nitrat hòa tan. Đây là con đường chính mà nitơ cố định sẽ được đưa trở lại bầu khí quyển dưới dạng khí ni tơ phần tử.
Thêm một ví dụ khác chính là methanogenesis – đây là một dạng hô hấp cacbonat. Nó được sử dụng để sản xuất khí metan thông qua quá trình tiêu hóa yếm khí. Metan sinh học hiện tại là một chất thay thế cực kỳ bền vững cho các nhiên liệu hóa thạch có hạn trong tầng sâu trái đất.
5. Hô hấp kị khí và hiếu khí có gì khác nhau?
Để phân biệt 2 loại hô hấp này, chúng ta có thể nhận diện thông qua những đặc điểm được chỉ rõ trong bảng dưới đây:
Đặc điểm | Hô hấp kị khí | Hô hấp hiếu khí |
Oxi | Không cần | Cần |
Nơi xảy ra | Tế bào chất | Ti thể |
Sản phẩm |
|
|
Năng lượng tích lũy được | Ít | 38 ATP |
6. Tìm hiểu về hô hấp kị khí ở người
Trong cơ thể người cũng có thể xảy ra quá trình hô hấp kị khí. Trạng thái này được gọi là anaerobic – tức hô là quá trình sản sinh năng lượng khi tế bào không có đủ oxi cho hô hấp. Lúc này, đường sẽ tự phân hủy thành axit lactic và giải phóng năng lượng dưới dạng ATP để phục vụ cho hoạt động của cơ thể.
Hô hấp kị khí cũng xảy ra ở cơ thể người trong những trường hợp đặc biệt
Thông thường, tình trạng này sẽ xảy ra khi con người tập luyện thể dục thể thao với cường độ cao. Lúc này, năng lượng sẽ được sản sinh ra, giúp tiêu hao mỡ, cơ bắp một cách mạnh mẽ. Chính vì vậy khi tập luyện mọi người rất chú ý để đẩy trạng thái tập luyện lên mức anaerobic nhằm mang lại hiệu quả cao trong việc tiêu cơ, tiêu mỡ hoặc có được trạng thái phù hợp với mong muốn thay đổi hình thể của mình.
Như vậy, SIV Eco đã giúp bạn tìm hiểu về quá trình hô hấp kị khí cũng như những đặc điểm, đặc điểm nổi bật của nó. Hy vọng những thông tin này giúp bạn hiểu rõ hơn về hô hấp kị khí cũng như vai trò của nó với hệ sinh thái.