Gluxit là gì? Phân loại, vai trò của Gluxit

1. Gluxit là gì?

Gluxit hay còn được gọi là Carbohydrate (hay Carb) là những chất dinh dưỡng đa lượng có trong thực phẩm cùng với protein và chất béo giúp cung cấp năng lượng cho cơ thể con người. Về mặt hóa học, Carb được tạo thành từ ba nguyên tố hóa học: hydro (H), carbon (C) và oxy (O). Công thức hóa học của nó là Cm(H2O)n.

Thành phần hóa học này đảm bảo rằng nó tham gia nhiều nhất vào việc lưu trữ và vận chuyển năng lượng (tinh bột, glycogen, v.v.), tham gia vào cấu trúc của tế bào và mô và các dẫn xuất của chúng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hoạt động của hệ miễn dịch, sự thụ tinh và các chức năng sinh học đóng vai trò trong sự phát triển của cơ thể.

Gluxit bao gồm đường, tinh bột và chất xơ có trong trái cây, ngũ cốc, rau và các sản phẩm từ sữa. Carb được chia thành hai loại chính: carbohydrate đơn và carbohydrate phức. Sự khác biệt giữa hai loại carbohydrate này nằm ở tốc độ và cách chúng được tiêu hóa và hấp thụ.

2. Các loại Gluxit được chia ra như thế nào?

Carb có thể được chia thành ba loại sau tùy thuộc vào mức độ trùng hợp của chúng:

2.1. Monosaccharide

Nhóm này sẽ gồm fructose, glucose và galactose. Đây là những phân tử gluxit đơn giản nhất, dễ hấp thụ và đồng hóa. Hầu hết  thực phẩm động vật và thực vật đều chứa những phân tử này, mang lại cho thực phẩm vị ngọt.

2.2. Disaccarit

Nhóm này bao gồm các phân tử đường kép sucrose và lactose điển hình. Sau khi thủy phân, chất này tạo ra monosaccarit và disaccarit cả hai đều có vị ngọt.

Nhóm này bao gồm các phân tử đường kép sucrose và lactose 

2.3. Polisaccarit

Nhóm này bao gồm glycogen, cellulose, tinh bột (amidon, amylopectin) và tất cả các dạng phân tử gluxit mới. Trong những thực phẩm khác nhau, chủng loại và hàm lượng của chúng cũng sẽ khác nhau

4. Vai trò của gluxit là gì?

Như đã nói ở trên Carb giữ vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe của mỗi chúng ta. Cụ thể là

4.1. Cung cấp năng lượng

Đây là vai trò quan trọng nhất của Gluxit. Nó đi vào máu, được lưu trữ dưới dạng glycogen  trong cơ và gan và được chuyển hóa thành lipid. Glycogen carbohydrate là nguồn năng lượng cho hoạt động của cơ. 1 gram Carb đốt cháy 4 calo trong cơ thể. Khi cơ thể không dự trữ  hoặc hấp thụ đủ lượng Carb, cơ thể sẽ đốt cháy năng lượng từ protein, từ đó  ảnh hưởng đến khối lượng cơ bắp.

4.2. Giúp tim mạch khỏe mạnh

Hoạt động bình thường của tim mạch cũng chủ yếu dựa vào năng lượng từ glucose và glycogen. Chất xơ trong Carb cũng giúp giảm mức cholesterol trong máu. Những người ăn ít nhất 16 gam ngũ cốc nguyên hạt mỗi ngày có mức cholesterol xấu thấp hơn so với những người  không ăn ngũ cốc và dùng thuốc hạ cholesterol.

Chất xơ trong Carb cũng giúp giảm mức cholesterol trong máu

4.3. Duy trì hoạt động não

Gluxit đóng vai trò rất quan trọng đối với chức năng của não vì chúng tham gia vào cấu trúc của các tế bào thần kinh. Hệ thống thần kinh của chúng ta chỉ có thể sử dụng năng lượng từ Carb chứ không phải từ các chất dinh dưỡng khác.

Lượng đường trong máu thấp có thể dẫn đến hôn mê, ngất xỉu và thậm chí tử vong. Việc thiếu hoặc thừa Carb cũng có thể ảnh hưởng đến trí nhớ, tâm trạng và cảm xúc.

4.4. Bảo vệ gan

Carb được chuyển đổi thành glycogen và được lưu trữ trong gan. Khi lượng glycogen đủ, khả năng loại bỏ độc tố của gan đạt mức tốt nhất. Vì vậy, hãy đảm bảo cung cấp đủ Gluxit để duy trì đủ lượng glycogen trong gan và bảo vệ chức năng gan.

5. Gluxit có nhiều trong thực phẩm nào?

Gluxit hoặc carbohydrate là những chất dinh dưỡng quan trọng mà cơ thể chúng ta cần để tạo năng lượng. Biết  thực phẩm nào chứa carbohydrate có thể giúp bạn đưa ra quyết định ăn kiêng sáng suốt và cải thiện sức khỏe của mình.

5.1. Nhóm ngũ cốc

Nhóm này rất giàu carbohydrate và cung cấp chất xơ, khoáng chất và vitamin cần thiết cho cơ thể khỏe mạnh. Ví dụ về thực phẩm giàu Gluxit bao gồm gạo lứt, gạo trắng, yến mạch, bột mì nguyên hạt, mì ống khô, bánh mì. Những thực phẩm này chứa khoảng 340 kilocalories và 75 gam glucose trong 100 gam.

5.2. Nhóm rau củ quả

Nhóm này rất đa dạng và chủ yếu cung cấp vitamin, chất xơ và khoáng chất. Mỗi loại rau và trái cây cung cấp khoảng 80 gam Gluxit, bao gồm 2 gam protein, 4 gam carb và 25 kcal. Một người trung bình cần khoảng 300-400 gam đường bột, hoặc 4-5 đơn vị rau và trái cây, và 20 gam carbohydrate.

Mỗi loại rau và trái cây cung cấp khoảng 80 gam Gluxit

5.3. Nhóm trái cây

Nhóm này cũng rất đa dạng và cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ, chủ yếu ở dạng  fructose. Mỗi đơn vị trái cây chứa khoảng 80 gam carbohydrate, bao gồm 1 gam protein và 8 gam carbohydrate, tổng cộng là 35 kcal.

5.4. Nhóm thực phẩm ngọt

Nhóm thực phẩm này cung cấp carb có khả năng gây hại cho sức khỏe của bạn do chỉ số đường huyết cao. Các loại thực phẩm cụ thể trong nhóm này bao gồm đường trắng, đường nâu, mật ong, xi-rô ngô, sữa đặc có đường, mứt, mật đường,….  100 gam thực phẩm thuộc nhóm này chứa khoảng 340-400 kcal.

Hy vọng qua bài viết này bạn đã hiểu rõ hơn về Gluxit đồng thời xây dựng cho mình một chế độ ăn uống phù hợp.